Opinia geotechniczna w inwestycjach — prawo budowlane

Planowane rozpoczęcie budowy domu wymaga zadbania o dopełnienie formalności oraz uzyskanie wymaganych pozwoleń, jeszcze zanim rozpoczną się wszelkie prace dotyczące budowy obiektu.

Opublikowane w kwietniu 2012 roku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polski rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych informuje, że warunki te przedstawia się w formie opinii geotechnicznej, dokumentacji badań podłoża gruntowego i projektu geotechnicznego, a w razie potrzeb także dokumentacji geologiczno – inżynierskiej. 

Wprowadzone w życie w 2022 roku nowe Prawo budowlane zarządza, że do projektu architektoniczno–budowlanego, który jest składany w urzędach, w celu uzyskania pozwolenia na budowę należy dołączyć opinię geotechniczną.

Każdy taki projekt powinien zawierać informacje na temat geotechnicznych warunków posadowienia projektowanego obiektu budowlanego. Oznacza to że w przypadku wszystkich inwestycji budowlanych, dla których uzyskiwane jest pozwolenie na budowę konieczne jest opracowanie opinii geotechnicznej.

Opinia geotechniczna a kategorie geotechniczne obiektów budowlanych

Cytowane powyżej rozporządzenie informuje (§ 8), że opinia geotechniczna powinna ustalać przydatność gruntów na potrzeby budownictwa oraz wskazywać kategorię geotechniczną obiektu budowlanego.

Kategorię geotechniczną ustala projektant obiektu budowlanego. Kiedy wymaga tego sytuacja, powinien on zlecić również wykonanie odpowiednich badań gruntu. Ich zakres wynika z kategorii geotechnicznej obiektu. Opinia geotechniczna jest wymagana w przypadku obiektów budowlanych wszystkich kategorii.

 

Rola badań podłoża gruntowego w projekcie inwestycji

Projektant przygotowujący projekt architektoniczno-budowlany musi dysponować wiedzą o warunkach wodno-gruntowych, jakie występują lub mogą występować na przedmiotowej działce. Podstawowe informacje dotyczą rodzajów i stanów gruntów oraz poziomów wody gruntowej. W projekcie poza opinią będzie znajdowała się m.in. informacja o sposobie posadowienia obiektu budowlanego.

W prostych przypadkach wystarczająca może być wiedza zdobyta na podstawie analizy materiałów archiwalnych. Należy jednak pamiętać, że natura jest przewrotna i w przyrodzie występują często znaczne anomalia. Znane są przypadki, gdy w otoczeniu ścisłej zabudowy znajduje się teren o całkowicie odmiennych warunkach wodno–gruntowych. Dokładne ich określenie możliwie jest na podstawie badań, dlatego na potrzeby opinii geotechnicznej zalecane jest, a często konieczne wykonanie badań gruntu w terenie. Na podstawie wykonanych otworów badawczych i sondowań otrzymamy wyniki badań, które dadzą nam odpowiedź na dwa pytania: 

"Czy w podłożu występują i jak głęboko grunty nośne?" oraz "Jaki jest poziom wody gruntowej?"

Szczególnie istotne jest czy zwierciadło wód gruntowych występuje powyżej, czy poniżej projektowanego poziomu posadowienia fundamentów. Wiąże się to bezpośrednio z kosztami projektowanej inwestycji. Wysoki poziom wody gruntowej, a także obecność słabych gruntów wymaga dodatkowych projektów i prac generujących znaczne koszty. Co ma ogromne znaczenie zarówno dla inwestora, jak i projektanta obiektu budowlanego.

Wykonywanie opinii geotechnicznych — wymogi i uprawnienia

Do sporządzenia opinii geotechnicznych uprawniona jest jedynie osoba posiadająca stosowne uprawnienia geologiczne. 

Uprawnienia te przyznaje Ministerstwo Klimatu i Środowiska /wcześniej Ministerstwo Środowiska/. Może je uzyskać osoba, która ukończyła studia pierwszego lub drugiego stopnia w przedmiocie Nauk Geologicznych i odbyła stosowną praktykę w zawodzie geologa. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przyznaje uprawnienia w kategoriach od I do XIII. Osoby uprawnione do opracowania dokumentacji geotechnicznych muszą posiadać uprawnienia kategorii VI lub VII.

 

Co powinna zawierać opinia geotechniczna?

W opinii geotechnicznej poza częścią opisową powinna znaleźć się część graficzna zawierająca mapę dokumentacyjną terenu, mapę geologiczną i rysunki przekrojów geologiczno–inżynierskich, a w niektórych przypadkach profili geologiczno–inżynierskich. W części graficznej powinny być też zamieszczone wyniki sondowań i badań laboratoryjnych (jeżeli były wykonywane). W części opisowej szczególne istotne są wnioski i zalecenia opracowane na podstawie wyników badań geotechnicznych.

Pozostałe dokumentacje geotechniczne: projekt geotechniczny i dokumentacja geologiczno-inżynierska

Zgodnie z zapisami nowego Prawa Budowlanego przed rozpoczęciem budowy konieczne jest opracowanie projektu technicznego dla projektowanego obiektu budowlanego. Projekt ten musi zawierać pozostałe dokumentacje geotechniczne, czyli dokumentację badań podłoża gruntowego (potocznie określaną jako "dokumentacja badań gruntu"), projekt geotechniczny i w razie potrzeb dokumentację geologiczno–inżynierską. 

Niezwykle istotne jest, kto przygotowuje opinie geotechniczną. Firma niedysponująca odpowiednim sprzętem terenowym czy też laboratoryjnym nie będzie planowała badań, których nie będzie mogła sama wykonać. Dlatego często w opiniach projektowane są tylko proste nie wymagające rozwiniętej technologii prace. Jest to bardzo niebezpieczne.

Nieświadomy niebezpieczeństw inwestor może wybrać tańszą ofertę, nie wiedząc, że jej cena nie uwzględnia nowoczesnych badań pozwalających uzyskać rzeczywiste parametry podłoża gruntowego. Dopiero przy dokładnym badaniu warunków geologicznych możemy uzyskać informację o jego rzeczywistych parametrach. Ich poznanie zapewnia bezpieczną realizację budowy i pozwala w optymalny sposób zaprojektować fundamenty budynku. Koszty poniesione na dodatkowe, bardziej rozwinięte badania zwrócą się z dużym zyskiem w czasie realizacji inwestycji.

 

To bardzo ważne, aby opinię sporządziła doświadczona firma. Zdobyte doświadczenia pomagają w ocenie niebezpieczeństw, których można się spodziewać na danym terenie (np. zanieczyszczenia podłoża gruntowego). Budowa geologiczna, jak i cała przyroda jest niezwykle bogata i często nieprzewidywalna. Osoby z dużym doświadczeniem łatwiej prognozują niespodzianki, które mogą utrudnić realizację projektu.

Nasza firma współpracuje tylko z doświadczonymi, lokalnymi firmami specjalizującymi się w wykonaniu badań podłoża gruntowego.